Tržišta i finansije

EBRD: Potrebne decenije da Zapadni Balkan dostigne standard EU


Šest zapadnobalkanskih zemalja imaju snažan ekonomski potencijal za rast i konvergenciju sa EU, ali moraju da unaprijede svoje ekonomske performanse, ocijenila je Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) u izvještaju o dijagnozi stanja ekonomija Zapadnog Balkana. Inače, EBRD je u Londonu domaćin trećeg Zapadnobalkanskog investicionog samita.

U izvještaju piše da je podsticanje regionalne saradnje u posljednje dvije decenije pomoglo Albaniji, Bosni i Hercegovini, Makedoniji, Kosovu, Crnoj Gori i Srbiji da napreduju ka eventualnom članstvu u EU.

Međutim, po EBRD, biće potrebne decenije – čak i po optimističkom scenariju, da taj region dostigne prosječan životni standard EU, prenosi N1.

Puna konvergencija, kako se navodi, zahtijevaće od zemalja Zapadnog Balkana utvrđenu i sveobuhvatnu “reformsku agendu” za unapređenje produktivnosti i investicija.

Slaba produktivnost je osnovni problem koji koči ekonomski razvoj tog regiona poslije godina nedovoljnih investicija, slabih institucija i nepovoljnog poslovnog okruženja. Najveći izazovi su u konkurentnosti i upravljanju.

Slabe institucije i preveliko prisustvo države u nekim industrijama, onemogućavaju privatni sektor, koji daje glavni doprinos ekonomskoj proizvodnji, da dostigne puni potencijal. U izvještaju se navodi da je produktivnost privatnog sektora na Zapadnom Balkanu na samo 60 posto nivoa u EU, i to kod prerađivačke industrije 55 posto, a kod usluga 70.

Unapređenje produktivnosti i rasta sprječavaju prezaduženost preduzeća, “slaba inkluzija mladih”, nelojalna konkurencija sive ekonomije, korupcija, glomazna poreska administracija, problemi sa isporukama struje i ograničeni prostup finansiranju.

Sve to, naveo je EBRD, ostavlja Balkan s 20 miliona stanovnika i okružen članicama EU s prosječnim bruto domaćim proizvodom (BDP) po stanovniku od samo četvrt BDP zapada Evrope.