Zašto su neke od opština uspješne više a neke manje, zašto neke opštine sa istim brojem stanovnika i sa kvalitetnim resursima imaju manje ili više zaposlenih, pitanja su na koja želimo dati odgovore kroz projekat „Gradovi općine / opštine i biznis“ kako bismo podstakli širi auditorij na razmišljanje i akciju. Sagledavajući prikupljene podatke o privredi te genirušići izvještaje po specifičnim kriterijima, došlo se do zaključka da prezentacija stečenih znanja i podataka može biti od suštinske koristi lokalnom ekonomskom razvoju u BiH direktno, te razvoju privrede indirektno. U tom cilju, Poslovne novine, u simbiozi sa iskustvima i prikupljenim podacima već etablirane firme LRC BIS, uz metodologiju Blue Deska uspostavile su jedinstvenu metodologiju rangiranja lokalnih zajednica.
Kriteriji za izbor općina / opština kojima se dodjeljuje priznanje „Kruna razvoja privrede BiH“ temelje se isključivo na ekonomskim kriterijima u oblasti lokalnog ekonomskog razvoja. Naime, konkurentska moć privrede, posmatrano na lokalnom nivou, jeste suštinski fokus ove publikacije. Podaci koje publikujemo ne pojašnjavaju opće stanje lokalnog ekonomskog razvoja u BiH, za što bi bilo potrebno sagledavanje niza drugih indikatora u oblastima socijalne zaštite, kulture, obrazovanja i slično. Sa jedinstvenim metodološkim pristupom, Poslovne novine žele ukazati na performanse privrede na području posmatranih lokalnih zajednica kroz tri ključna indikatora, a koji jasno ukazuju na stanje konkurentnosti privrede lokalnih zajednica, odnosno konkurentnosti lokalnih zajednica, posmatrajući širi kontekst ekonomsko društvenih uticaja kojem je izložena privreda BiH.
S obzirom na to da do sada nije urađena slična studija u Bosni i Hercegovini te da lokalni ekonomski razvoj ima svoje specifičnosti, razvijena su tri specifična indikatora s ciljem stvaranja objektivne slike stanja konkurentnosti i performansi privrede na lokalnom nivou.
Prvi indikator
RAST IZVOZA
Ukupan izvoz koji su ostvarili privredni subjekti (izuzimajući obrte i privredne subjekte sa područja Brčko distrikta) iz Bosne i Hercegovine iznosi 9.002.717.639 KM. Posmatrajući podatke za 141. opštinu / općinu i gradove, izračunato je da prosječna vrijednost izvoza po lokalnoj zajednici iznosi 63.849.061 KM.
Na osnovu postojećih podataka o izvozu preduzeća, posmatrano na lokalnom nivou, u periodu 2015./2016. godine, dobiveni su podaci o rastu izvoza. Ovi podaci predstavljaju osnovu za utvrđivanje koje lokalne zajednice, odnosno privreda sa posmatranog područja imaju najveći rast izvoza u periodu 2015./2016. godine, a koje pri tome imaju obim izvoza veći od prosjeka u BiH, svrstane u tri kategorije: općine koje su ostvarile izvoz do 100 miliona KM, općine koje su ostvarile izvoz u vrijednostima između 100 i 300 miliona KM i općine koje su imale izvoz veći od 300 miliona KM.
Drugi indikator
BROJ PRIVREDNIH SUBJEKATA NA 1.000 STANOVNIKA
Posmatrajući podatke za 141. opštinu / općinu i gradove, izračunato je da prosječan broj privrednih subjekata po lokalnoj zajednici iznosi 224 od ukupnog broja onih koji su predali završne račune 31.548.
Na osnovu postojećih podataka o broju preduzeća, posmatrano na lokalnom nivou, u periodu 2015./2016. godine, dobiveni su podaci o prosječnom broju privrednih subjekata na 1.000 stanovnika i rastu broja preduzeća u periodu 2015./2016. godine. Ovi podaci su sortirani u tri potkategorije: općine koje imaju do 500 privrednih subjekata, od 500 do 1.000 te preko 1.000 privrednih subjekata. Općine koje su imale najviše vrijednosti broja preduzeća na 1.000 stanovnika razvrstane u tri spomenute potkategorije, a da u isto vrijeme imaju rast broja firmi u periodu 2015./2016. godine, kandidovane su za nagradu.
Treći indikator
PRIHOD PO OPĆINAMA
Ukupan prihod koji su ostvarili privredni subjekti (izuzimajući obrte i privredne subjekte sa područja Brčko distrikta) iz Bosne i Hercegovine iznosi 60.935.281.750 KM. Posmatrajući podatke za 141 opštinu / općinu i gradove, izračunato je da prosječna vrijednost prihoda po lokalnoj zajednici iznosi 432.165.118 KM.
Na osnovu postojećih podataka o prihodu preduzeća, posmatrano na lokalnom nivou, i broja zaposlenih u privredi u periodu 2015./2016. godine, dobiveni su podaci o prosječnom prihodu preduzeća po jednom zaposlenom. Ovi podaci predstavljaju osnovu za utvrđivanje koje lokalne zajednice, odnosno privreda sa posmatranog područja, imaju najveći prosječni prihod po zaposlenom, uz uslov da su zadržale rast zapošljavanja i prihoda.
Podaci korišteni za ovu publikaciju su prikupljeni od LRC BIS-a.
