Ekonomska olimpijada je takmičenje iz oblasti ekonomije i finansija namijenjena hiljadama srednjoškolaca širom Bosne i Hercegovine. Obrazovni sistem u BiH oslonjen je na tradicionalne načine učenja i zastarjele planove i programe, a moderni svijet i tržište rada zahtjeva mnogo.

Direktan uticaj na nivo finansijske pismenosti ima upravo dodatno zalaganje mladih u vannastavne aktivnosti. Ekonomska olimpijada učenicima pruža potpuno novi pristup i osnažuje njihove vještine i sposobnosti orijentacije u trenutnim događajima.

Da su ovakvi projekti, koje organizuje Liberalni forum – Pokret za slobodno drušvo u partnerstvu sa Sarajevo School of Science and Technology – SSST, više nego potrebni bh. društvu i mladim ljudima, kao budućim nosiocima ekonomskog i društvenog progresa BiH, govori u prilog činjenica da samo ekonomski pismeno društvo može smanjiti utjecaje ekonomskih kriza.

Na ovogodišnjoj, drugoj po redu Ekonomskoj olimpijadi, čiji prvi krug takmičenja počinje 11. aprila i koja će okupiti više od 300 mladih iz BiH, bit će omogućeno i učenicima srednjih škola iz Republike Srpske da se samostalno prijave.
Prema riječima Aide Hasanagić, projekt menadžera Ekonomske olimpijade u BiH, to je jedna od dvije novine koje su uvedene na ovogodišnjem takmičenju.

„Naime, na drugoj po redu Ekonomskoj olimpijadi u BiH učestvuju učenici iz oko 50 srednjih škola iz Federacije BiH i Distrikta Brčko. Za sada još nismo dobili odobrenje od Ministarstva obrazovanja RS da njihove škole mogu učestvovati na ovom takmičenju. Stoga smo učenicima srednjih škola iz Republike Srpske, ali i iz cijele BiH, čije se škole nisu prijavile na ovo takmičenje, omogućili da se samostalno prijave i pomažemo im u pripremnom dijelu takmičenja. Još jedna novina je da će sva tri kruga takmičenja Ekonomske olimpijade u BiH imati završno testiranje na engleskom jeziku “, kaže Hasanagić.

Zbog čega uvodite završno testiranje na Engleskom jeziku za sva tri kruga Ekonomske olimpijade?

“Prošle godine na prvoj po redu održanoj Ekonomskoj olimpijadi u BiH radili smo prevode svih pitanja, što je rezultiralo tremom plasiranih takmičara na međunarodnom krugu, na kome je Engleski jezik obavezan. Kako bismo prevazišli ovu jezičku barijeru, odlučili smo da testove ne prevodimo i na taj način ih pripremamo i upoznajemo sa engleskim terminima koje će primjenjivati i u svakodnevnom govoru.”

Predstavite ukratko projekt Ekonomske olimpijade u BiH?

“Ovo srednjoškolsko takmičenje iz oblasti ekonomije i finansija, koje na zabavan i edukativan način priprema mlade ljude za izazove koji ih očekuju. “Liberalni forum – Pokret za slobodno društvo” u BiH prvi put je pokrenulo 2021. godine olimpijadu. Ove godine se održava druga po redu “Ekonomska olimpijada” u partnerstvu sa Univerzitetom Sarajevo School of Science and Technology, na kojoj učestvuje skoro 50 škola iz čitave BiH. Originalno je pokrenuta u Češkoj Republici od strane Instituta za ekonomski razvoj (Institut ekonomického vzdělávání – INEV), danas se održava u nekoliko zemalja: Češka, Slovačka, Poljska, Kina, Grčka, Mađarska, Bosna i Hercegovina.”

Šta je misija Ekonomske olimpijade i kakvo je prema Vašem mišljenju stanje ekonomske pismenosti učenika u BiH?

„Na PISA testiranju, pored generalno lošeg rezultata, gdje je BiH u rezultatskom zbiru završila na 62. mjestu od 79. testiranih država i kao najgore plasirana država u regiji, naši učenici su pokazali posebno nizak nivo finansijske pismenosti. Ovo možda i ne treba da čudi ako se uzme u obzir da većina učenika u BiH o finansijama i ekonomiji ne uči u školi. Obrazovni sistem u BiH, oslonjen je na tradicionalne načine učenja i zastarjele planove i programe, ne pruža učenicima potrebna znanja i vještine za razumijevanje finansijskih procesa, zbog čega učenici izlaze iz škola nespremni za izazove stoljeća u kojem živimo i tržišno natjecanje. Svjesni ove činjenice, za srednjoškolce u našoj zemlji organiziramo projekat, koji će na zanimljiv način povećati nivo njihove finansijske pismenosti. Cilj nam je inspirisati promjene u obrazovnom sistemu i motivirati mlade ljude.“

Možete li reći kakva su iskustva nakon prve po redu Ekonomske olimpijade u BiH održane prošle godine?

“Na prvoj po redu Ekonomskoj olimpijadi smo zbog pandemijskih uslova prva dva kruga takmičenja održali online, a finalni krug u živo. Ovo takmičenje je nekim učesnicima predstavljalo lični izazov, ali i želju da se dodatno educiraju. Mnogi su se po prvi put susreli sa ovom oblasti, te su na ovaj način stekli osnovnu ekonomsku i finansijsku pismenost, također su dosta naučili o funkcioniranju ekonomije u Bosni i Hercegovini. Pobjednica Ekonomske olimpijade 2021. je Ilma Hodžić, učenica Srednjoškolskog Centra Vogošća. Iako nismo imali plasiranog takmičara iz BiH na međunardonom krugu takmičanja, iskustva svih učesnika, učenika i profesora su izuzetno pozitivna.”

Koje su propozicije takmičenja Ekonomske olimpijade u BiH i kako se odvija?

„Takmičenje se sastoji od tri državna kruga – Općeg, Regionalnog, Finalnog i Međunarodnog kruga. Za Opći krug takmičenja koji će se održati 11. aprila ove godine, takmčari su prije mjesec dana dobili preporučeni materijal i pohađali predavanja profesora iz oblasti ekonomije i finansija i jednomjesečnu edukaciju koju organizuju sa koordinatorima svoje škole. Nakon pripreme imaju online testiranje na našoj platformi, gdje svaki takmičar dobija test od 25 pitanja koji se slučajnim uzorkom sastavlja iz naše baze koja sadrži 1.000 pitanja. Svaki učenik dobija drugačiji test, i oni takmičari koji osvoje od 18 do 25 bodova, plasirat će se u reginonalni krug takmičenja.U regionalnom krugu takmičenja, koji se održava 26. aprila, učenici također prethodno prolaze jednomjesečnu pripremu. Regionalni krug se sastoji od pismenog i usmenog dijela, a održava se u 5 regionalnih centara: Banja Luka, Tuzla, Zenica, Sarajevo, Mostar. Pet najbolje plasiranih iz svake regije se plasira u finalni krug, ukupno dvadeset. Domaćin finalnog kruga takmičenja, koje se održava početkom avgusta je naš partner projekta Sarajevo School of Science and Technology – SSST. Takmičar koji nakon ove runde u ukupnom zbiru bude imao najviše poena, postaje pobjednik Ekonomske olimpijade.”

Osim za pobjednika druge po redu Ekonomske olimpijade u BiH, predviđene su nagrade i za škole?

“Glavna nagrada za ovogodišnjeg pobjednika/pobjednicu finalnog kruga takmičenja u BiH je stipendija u iznosu od 40.000 KM na Univerzitetu Sarajevo School of Science and Technology – SSST. Drugoplasirani i trećeplasirani će dobiti Apple tablet koji će im pomoći u daljem školovanju. Pet najbolje plasiranih učenika predstavljat će BiH na međunarodnoj Ekonomskoj olimpijadi koja će se početkom septembra održati u Pragu. Pored pobjednika, ove godine će biti dodijeljena priznanja i za najbolje plasirane škole na “Ekonomskoj olimpijadi”.

Kakva su Vaša očekivanja i daljnji planovi razvoja projekta Ekonomske olimpijade u BiH?

“Liberalni forum – Pokret za slobodno drušvo je udruženje koje zasniva svoj rad na tri programska područja, jedno od njih su i programi edukacije. Kroz projekt Ekonomska olimpijada prepoznali smo želju škola, profesora i učenika da ovo takmičenje postane tradicija u BiH, jer ovakav projekt nije postojao u BiH do sada. Mi nastavljamo sa našom misijom i aktivno radimo na tome da uključimo relevantne BiH institucije u realizaciju ovog projekta, kako bi se takmičenju priključio što veći broj škola i na taj način im dati prilika da se pokažu i na međunardonom takmičenju. Zvaničnu podšku projektu dobili smo od javnih institucija Općine Ilidža i Općine Novo Sarajevo i mnogih drugih. Očekujemo da će i Federalno ministarstvo obrazovanja dati podršku ovom projektu.”

Piše: Irena Vasić-Dobrić